Atheist - "Elements" (1993)

Do powstania tego albumu miało w ogóle nie dojść. Niedługo po premierze "Unquestionable Presence" w Atheist pojawiły się tarcia personalne i zupełnie inne pomysły na przyszłość muzyków (najczęściej niezwiązane z graniem), a sam zespół definitywnie planował zakończyć działalność. Najprędzej tak by się stało, ale wcześniejszy kontrakt z Active Records (podlabel Music For Nation) wymagał wywiązania się z umowy i nagrania jeszcze jednego albumu. Ten ostatecznie udało się nagrać w 40 dni i w nieco odmienionej ekipie (pojawił się nowy gitarzysta Frank Emmi, a Steve'a Flynna zastąpił tutaj Josh Greenbaum - przez co grupa po raz pierwszy stała się kwintetem), a przy tym kolejny raz zaskakując i na pewien moment przywracając "normalną" działalność koncertową.

Absolutnie nie powinno to dziwić. "Elements" jest bowiem kolejnym genialnym krążkiem w dyskografii Atheist, rozwijającym wcześniejszy styl, a zarazem przynoszącym sporą dawkę dość ryzykownych i niecodziennych nowości. Tyczy się to przede wszystkim tego, że na "Elements" death metalu jest bowiem bardzo mało...wcale prawdę mówiąc. Stylistyka grupy wyewoluowała w kierunku czegoś co można by nazwać jako jazzowy metal, a mówiąc bardziej po ludzku, w kierunku czegoś, co nie zna żadnych granic. Bo "Elements" to nie tylko brzmienia zbliżone do "Unquestionable...", a krążek, który na każdym kroku ukazuje inne podejście do jazzowości w metalu, ma jeszcze lepszy klimat, świetnie oddaje koncept tytułowych żywiołów (choćby taki "Mineral" wprost przypomina kłucie jakiegoś surowca!), a w zanadrzu potrafi zarzucić paroma psikusami, pod postacią samby z "Samba (sic!) Briza" oraz bluesowych wpływów w tytułowcu, które jednocześnie ukazują talent zespołu do wplątywania zupełnie innych stylistyk do swojego stylu. 

Najlepsze też, że sporo firmowych riffów, wokali Scheafera (te są jednak jakby bardziej "dyszane"), melodii i nieco łatwiejszych schematów (choć na to należy wziąć poprawkę) wciąż udało się grupie tutaj zachować. Właściwie każdy z utworów zapada na "Elements" w jednakowym stopniu (co najciekawsze, razem z kilkoma przerywnikami w typie "See You Again" czy "Displacement") i wyróżnia się jakimś riffem, solówką, basowymi szaleństwami Tony'ego Choya etc. No dobra, skłamałbym w tym miejscu, gdybym powiedział, że na "Elements" pasuje mi wszystko, ale - spoilerując - tego co mi na tej płycie wadzi, nie ma dużo. To co jej odbiera maksa, tyczy się właśnie brzmienia. Ja wiem, album powstawał w 40 dni i trochę kiepskiej atmosferze, no ale cóż, wyraźnie słychać po tym wydawnictwie, że nie poświęcono mu zbyt wiele czasu na mixy (nie pomaga w tym też remaster). Dźwięk niekiedy dudni, trzeszczy i przykrywa sporo ciekawych niuansów (np. w "Water", gdy wokale się nakładają). Na szczęście, całościowo nie jest to coś obniżającego ogólny poziom krążka o te kilka punktów - jak dla mnie tylko minimalnie. No a mając na uwadze, że "Elements" to jedna z ostatnich tak wyjątkowych płyt pod jaką podpisali się muzycy Atheist, jej wartość (i unikalność) jest znacznie większa.

Ocena: 9,5/10

[English version]

This album was not supposed to be made at all. Shortly after the premiere of "Unquestionable Presence", Atheist had personal frictions and completely different ideas for the future of the musicians (most often not related to playing music), and the band itself definitely planned to end their activity. It would happen soon, but a prior contract with Active Records (sublabel of Music For Nation) required the contract to be fulfilled and another album to be recorded. This was finally recorded in 40 days and in a slightly changed line-up (a new guitarist, Frank Emmi, appeared, and Steve Flynn was replaced here by Josh Greenbaum - which made the group a quintet for the first time), and at the same time surprising and for a moment restoring their "normal" concert activity. 

This should not be surprising at all. "Elements" is another brilliant album in the Atheist discography, developing the earlier style, and at the same time bringing a large dose of quite risky and unusual novelties. This applies mainly to the fact that there is very little death metal on "Elements"...to be honest not at all. The style of the group has evolved towards something that could be called jazz metal, and more humanly speaking, towards something that knows no bounds. Because "Elements" is not only sounds similar to "Unquestionable...", but the disc, which at every step shows a different approach to jazzy metal patents, has an even better atmosphere, perfectly reflects the concept of the title elements (even such "Mineral" directly resembles a mining some raw material!), and it can throw a few pranks on its sleeve, in the form of samba from "Samba (sic!) Briza" and blues influences in the title track, which at the same time show the band's talent to involve completely different styles into their style. 

The best thing is that a lot of the company's riffs, Scheafer's vocals (these are more "breathless" though), melodies and slightly easier patterns (although it should be in quote) still managed to keep the group here. Virtually every track falls on "Elements" to the same extent (what is most interesting, together with a few interludes like "See You Again" or "Displacement") and is distinguished by some riffs, solos, bass madness of Tony Choy etc. Okay, I would be lying here if I said that on "Elements" everything fits me, but - in advance - there is not much that bothers me on this album. What the max note takes away from its, is related to the sound. I know, the album was made in 40 days and a bit of a bad atmosphere, but well, you can clearly hear from this release that it did not spend too much time on mixing (the remaster does not help either). The sound sometimes rumbles, crackles and covers a lot of interesting nuances (eg. in "Water", when the vocals imposed themself). Fortunately, as a whole, it's not something that reduces the overall level of the disc by these few points - as for me only slightly. Well, bearing in mind that "Elements" is one of the last such exceptional albums signed by Atheist musicians, its value (and uniqueness) is much greater.

Rating: 9,5/10