Napalm Death - "Utilitarian" (2012)

Po serii świetnych albumów w pierwszej dekadzie XXI w., Napalm Death... kontynuowali ten cykl, tworząc następne świetne płyty w dekadzie kolejnej. Co więcej, Napalmy byli tu w o tyle wspaniałej i komfortowej sytuacji, że nie musieli się oni na nowo odkrywać, by walczyć o uszanowanie rozkapryszonych krytyków. "Time Waits For No Slave" wystarczająco zaznaczył, że bez wprowadzania jakkolwiek odczuwalnych zmian do death-grindowej formuły (bo wpływy z ich eksperymentalnych czasów stały się już czymś normalnym w brutalnym obliczu), można tworzyć świeże i porywające granie, które nie ustępuje chwytliwością ani brutalnością starszym wydawnictwom, a pod niektórymi względami to drugie występuje w większym zagęszczeniu niż w przeszłości. Ta przypadłość u Napalm Death jest szczególnie interesująca, bo ile znacie zasłużonych dla ekstremy kapel, które na stare lata nagrywają lepsze albumy niż za czasów młodości? Na tym wrażenia się jednak nie kończą, bo po bardziej tradycyjnym "Time Waits...", zespół w 2012 roku wyskoczył z kolejnym longplayem, zatytułowanym "Utilitarian", który wprowadza trochę zamieszania w obrębie napalmowego, death-grindowego stylu.

Nie chodzi tu jednak o przeginkę w typie "Fear, Emptiness, Despair" czy totalnie nową jakość, a parę zmian, które odświeżają dotychczasowe, ekstremalne granie i potwierdzają globalny sens wydawania kolejnych płyt przez tych weteranów. Poza bezlitosną ilością blastów, zdzieraniem ryja i wszechobecnego chaosu, po jednej stronie, a także grooviastych rytmów i budowania klimatu, po drugiej, na "Utilitarian" pojawiły się - w różnych konfiguracjach i miejscach - dysonansowe zagrywki gitarowe, których nie powstydziłyby się... Voivod czy Deathspell Omega! Żebyśmy się jednak dobrze zrozumieli, takich riffów na albumie mamy 30% z całej zawartości, toteż rdzeń muzyki Napalmów nie został naruszony, aczkolwiek ciekawie ten dodatek urozmaica death-grindowy rozpierdol i fajnie podkreśla, że zespół potrafi cudze wpływy zaadaptować do swojego, ekstremalnego grania. Z nieoczywistości mamy jeszcze całkiem sporo bardzo dobrego, chóralnego/czystego śpiewu Barneya, inne podejście do papugi na drugim wokalu (bardziej jakby core'owe?) oraz - trudnego do pominięcia, mimo że występującego w jednym utworze - Johna Zorna wybornie znęcającego się nad saksofonem w "Everyday Pox". Tak, mowa tu o legendzie nowojorskiego, avant-jazzu i saksofoniście, z którym Napalm Death wydali splita już w 1990 roku, a także muzyka, który wsparł słynny performance Yoko Ono (na luzie dostępne na YouTube, ale wchodzicie w link na własną odpowiedzialność).

Jak to nowsze płyty Napalm Death zdążyły przyzwyczaić, tracklista na nich wypchana po brzegi jest świetnymi utworami, a te jawią się jako potencjalne zagrożenie dla kilku starszych kawałków z ich koncertowego repertuaru. Nie inaczej jest na "Utilitarian" i wciąż zastanawia jak ten kwartet to - do cholery - robi. O "Everyday Pox" wspominałem, ale do tego zestawienia podobnie szalonych, intensywnych i charakternych utworów należy dorzucić "Think Tank Trials", "Errors In The Signals", "Blank Look About Face", "Protection Racket", "Leper Colony", "Fall On Their Swords" oraz "Quarantined". Ciekawym przypadkiem jest też "The Wolf I Feed", który poza klasyczną napalmową nakurwianką dysponuje bardzo lajtowym refrenem, w którym Barney zaciąga niemal identycznie jak Burton C. Bell z Fear Factory - nota bene, drugi raz kiedy Napalm Death powołują się na swoich niegdysiejszych uczniów. Słabiej z kolei prezentuje się końcówka albumu pod postacią trzech ostatnich utworów. Ot to taki nowszy, death-grindowy Napalm Death w pigułce, ale bez większej wyrazistości.

Całościowo, na "Utilitarian", Shane Embury i spółka nadal nie mają dość oraz z dumą utwierdzają niedowiarków na ile jeszcze pojemny jest ich ekstremalny styl. Pomimo że poprzeczki z "Time Waits For No Slave" nie udało się tu przeskoczyć, to w dalszym ciągu ich muzyka ma sporo do przekazania i stroni ona od powtarzalności czy zjadania własnego ogona. "Utilitarian" nie ma nic wspólnego z materiałem, który wydano wyłącznie w celach wywiązania się z zobowiązań kontraktowych i odhaczania numeru katalogowego.

Ocena: 8,5/10

(kawka dla "Trochę Subiektywizmu...")

[English version]

After a series of excellent albums in the first decade of the 21st century, Napalm Death continued this cycle... creating further excellent albums in the following decade. Moreover, Napalm Death were in a wonderful and comfortable position, not having to reinvent themselves to fight for the respect of capricious critics. "Time Waits For No Slave" sufficed to emphasize that without making any noticeable changes to the death-grind formula (as influences from their experimental days had already become commonplace in their current brutal face), it's possible to create fresh and captivating music that's just as catchy and brutal as their older releases, and in some respects, the latter is present in greater density than in the past. This phenomenon in Napalm Death's case is particularly interesting, because how many bands do you know of that have served the extreme genre well in their later years and still produce better albums than they did in their younger years? The impressions don't end there, however, because after the more traditional "Time Waits...", the band released another longplay in 2012, titled "Utilitarian", which introduces some intrigue within the Napalm Death's death-grind style.

This is not about the failure of "Fear, Emptiness, Despair" or a completely new quality, but rather a few changes that refresh the existing, extreme sound and confirm the global sense of these veterans' continued releases. Besides the relentless blast beats, extreme vocals, and ubiquitous chaos, on one side, as well as the groovy rhythms and atmospheric building, on the other, "Utilitarian" features - in various configurations and places - dissonant guitar patterns that would do the likes of Voivod or Deathspell Omega proud! Just to be clear, riffs like these make up 30% of the album's total, so the core of Napalm's music hasn't been affected. Although this addition interestingly diversifies the death-grind mashup and nicely highlights the band's ability to adapt influences from others to their own extreme sound. On the less obvious side, we also have quite a bit of excellent, choral/clean singing by Barney, a different take on the parrot on second vocals (more of a core sound?), and - hard to miss, even though he appears on the one track - John Zorn, exquisitely tormenting the saxophone on "Everyday Pox". Yes, we're talking about the New York avant-jazz legend and saxophonist with whom Napalm Death released a split back in 1990, as well as the musician who supported well-known Yoko Ono's performance (easily available on YouTube, but follow the link at your own risk).

As Napalm Death's newer albums have become accustomed to, the tracklist is jam-packed with great songs, and these present themselves as a potential threat to several of their older tracks in the concert setlist. "Utilitarian" is no exception, and it still makes you wonder how the hell this quartet pulls it off. I mentioned "Everyday Pox", but to this list of similarly frantic, intense, and characterful tracks should be added "Think Tank Trials", "Errors In The Signals", "Blank Look About Face", "Protection Racket", "Leper Colony", "Fall On Their Swords" and "Quarantined". Another interesting case is "The Wolf I Feed", which, besides its classic brutality, features a very light chorus, in which Barney sings almost identically to Burton C. Bell of Fear Factory - incidentally, this is the second time Napalm Death has invoked their former students. The album's final three tracks, on the other hand, are weaker. They're just a newer, death-grind Napalm Death in a nutshell, but without distinctness.

Overall, on "Utilitarian", Shane Embury & co. still haven't had enough, proudly confirming to doubters just how much more expansive their extreme style is. While they haven't quite surpassed the level of "Time Waits For No Slave", their music still has a lot to say and avoids repetitiveness. "Utilitarian" has nothing in common with album released solely for the purpose of fulfilling contractual obligations and ticking off a catalog number.

Rating: 8,5/10