Voivod - "Phobos" (1997)

Nie każdemu nowy frontman oraz kolejna wolta stylistyczna przypadły do gustu, gdy "Negatron" zawitał w szerszej świadomości słuchaczy w 1995 roku. Voivoda posądzano o zbyt dalekie odpłynięcie w eksperymenty i za dużą ilość groove metalowego grania, a tak naprawdę, głosy oburzenia były totalnie z czapy, zmetalizowane oblicze wcale nie jakieś znacząco gorsze od tego co zespół robił w przeszłości, a Kanadyjczycy w chwilę po premierze "Negatrona" - bardzo słusznie zresztą - zamierzali dalej robić swoje i kontynuowali poszukiwania pośród nieznanych. Pod kątem tempa powstawania materiału oraz pomysłu na rozwój, dziewiątemu longplayowi towarzyszyła podobna śpiewka co wcześniej - tylko dwa lata zajęło im opracowanie nowej muzyki i ponownie przynosiła ona mnóstwo intrygujących zmian. Mało kto jednak w 1997 roku był przygotowany na TAKĄ porcję odlotu, jaką kanadyjska grupa zaprezentowała na "Phobos".

Dziewiąty album Voivod to kolejny, niezwykły przewrót w dyskografii Piggy'ego i spółki, który wyłamuje się prostej klasyfikacji oraz odkrywa nowatorskie spojrzenie na progresywny/awangardowy metal. No właśnie, progresywny/awangardowy metal - to trzeba wyraźnie podkreślić. Na "Phobos" trio powróciło do zawiłości z "Nothingface", aczkolwiek podane zostały one w jeszcze bardziej rozległej formie, poszerzając tamten styl o sludge, industrial oraz - znany już z "Negatrona" - groove metal. Wygląda to na mocno ekstrawagancki misz-masz, na którym dziecinnie prosto zatracić sens, ale Voivodowi kolejny raz (liczy ktoś?) syndrom tzw. sztuki dla sztuki się nie udzielił oraz mimo szerokiej gamy odjazdów nie zapomnieli oni o odpowiednio wyważonej chwytliwości czy metalowym czadzie. Fakt, to co się wyprawia na "Phobosie" trudno czasem ubrać w normalne słowa, gdyż muzyka sięga poza utarte schematy, jest szalenie wizjonerska oraz ma kompletnie niepodrabialny klimat kosmicznej pustki, aczkolwiek longplay ten doskonale ukazuje jak Kanadyjczycy byli pewni swego oraz że jedyne co może ograniczać w tworzeniu własnych kompozycji, to wyobraźnia. A z tą trio nie miało tu najmniejszych problemów.

"Phobos" to zdecydowanie najcięższy longplay w dorobku Voivod pod względem skomplikowania kompozycji i przyswajalności dla zwykłego śmiertelnika. Brak w tym jednak żadnych wad! Tak gęstego oraz odhumanizowanego klimatu nie znajdziecie nigdzie indziej. Chłód kosmicznej pustki zionie z krążka gdzie się tylko da (okładka zresztą sporo zapowiada), nieraz ma się odczucie, że w większy dół się zejść już nie da a muzycy skutecznie pogłębiają w jak wielkim błędzie jesteśmy, natomiast po drugiej stronie ciągle nie wiadomo co się tu może wydarzyć - na wzór nieprzewidywalności związanej z podróżowaniem po kosmosie. Trudno też nie odczuć, że to właśnie podczas słuchania "Phobos" można najbardziej zrozumieć i zgłębić talent Piggy'ego. To w jaki sposób ten gitarzysta połączył tu dysonanse, metalowy czad, sludge'owy ciężar, techniczne zakrętasy oraz odjechane, marzycielskie solówki z posępnym, kosmicznym klimatem było jedyne w swoim rodzaju - nikt tak nie grał i nikt tego nie zdołał powtórzyć w tak zakręconej oprawie co Denis D'Amour.

Ale, ale, na "Phobos" nie tylko Piggy jest bohaterem. Świetne wrażenie wywiera bębnienie Awaya, który sensownie potrafi zagrać prościej z odpowiednią mocą, jak i technicznie z dużą dawką finezji - dzięki niemu całość jest jeszcze bardziej dynamiczna i zgrana. Na osobne brawa zasługuje również Eric Forrest, który uczynił olbrzymi progres (!) w stosunku do "Negatron". Oczywiście, gdy przychodzi wybrać między bardziej charakternym frontmanem Voivod, tj. Snake'iem a Forrestem, to wybór będzie padał na tego pierwszego, ale w przypadku "Phobos" trudno wyobrazić sobie kogoś innego kto wykonałby lepiej wokalizy od Forresta. Wraz z aktywnie pracującym basem (czego wcześniej było niewiele), młodszy frontman wybornie dopasował się do klaustrofobicznego klimatu albumu. Jego śpiew jest zimny i pełen rozpaczy, a zarazem dość rozwścieczony i perfekcyjnie potrafi udawać kosmitę. W przeciwieństwie więc do "Negatron", wokal współgra z muzyką i idealnie oddaje esencję voivodowego futuryzmu. Równie fantastycznie prezentuje się produkcja. "Phobos" brzmi bardzo klarownie i soczyście, ale naturalnie i rodem z najlepiej możliwie nagłośnionej sali prób. To właśnie ten wyśmienity pomost pomiędzy selektywnością a surowizną.

Wreszcie utwory. "Phobos" zawiera same wybitne kompozycje, wliczając w to porozsiewane po krążku kosmiczne interludia. Zmyślnie zapowiadające wspomniane zakręcenie "Rise", odrealniony i z genialnie budowanym nastrojem przed solówką "Bacteria", pełen czadu i wokaliz w stylu istot pozaziemskich "Quantum", wirtuozerski tytułowiec (trochę przypomina "Brain Scan" z "Dimension Hatröss"), przytłaczający pauzami "Neutrino", wędrujące i sludge'owe "Mercury" oraz "The Tower" czy niepokojący "Forlorn". Każdy z nich doskonale przenosi w nas wędrówkę po kosmosie, przy której nie ma nadziei na lepsze jutro, a okazjonalne pogodne fragmenty (bo te też się zdarzają) to tylko przystawka przed jeszcze większymi zakrętasami. Podobna kwestia tyczy się nieco kontrowersyjnej końcówki. "M-Body" mimo wyraźnie prostszego stylu i groove metalowego sznytu zawiera interesujące dysonanse, zaś zamykający album cover King Crimson "21st Century Schizoid Man", choć z pozoru przynoszący pewne wytchnienie spina całość bardziej rozrywkowym charakterem oraz wyróżnia się ześwirowaną dynamiką, która łączy się z wariactwami z poprzednich utworów.

Voivod lokuje się w moim prywatnym rankingu jako jedna z tych grup, która zebrała najwięcej maksymalnych ocen. Nic dziwnego, Kanadyjczycy zawsze parli na przód, nie oglądali się na nikogo i mieli na swoje granie unikalną wizję. Sztuka ta również pięknie się udała na "Phobos". Wraz z Erikiem Forrestem w roli frontmana, kanadyjska ekipa poprawiła mankamenty "Negatron" i perfekcyjnie odsłoniła swoje sludge'owo-groove'owe szaleństwa wystrzeliwując je w inną galaktykę. Niestety, w chwili premiery longplay spotkał się z kiepskim zrozumieniem (sytuacja poprawiła się znacznie później), a wkrótce po jego wydaniu twórcza aktywność zespołu dramatycznie spadła, natomiast następne lata pokazały, iż był to ostatni, pełny materiał nagrany z Forrestem jako frontmanem Voivod. Po raz ostatni również pod szyldem Voivod wylądowała na tyle zniewalająca, nowatorska muzyka.

Ocena: 10/10

(kawka dla "Trochę Subiektywizmu...")

Nie znaczy to jednak, że na "Phobos" definitywnie historia z Erikiem Forrestem w roli frontmana miała się zakończyć. Słaby odbiór "Phobos" w 1997 roku oraz słabnące zainteresowanie zespołem spowodowało, iż trio szybko dopadła proza życia i zmusiła do podjęcia normalnej pracy. Voivod jednak wciąż funkcjonował i planowano nagrać trzeci album z Forrestem. Niestety, pomysłu tego nie udało się zrealizować, choć jego pozostałością była demówka z 2001 roku (do znalezienia jako "2001 Album Demo"), na której znalazło się aż 12 utworów. Patrząc na jej rozmiar dziwnym było porzucenie tak obszernego materiału, z drugiej strony, zespół właśnie zaczął przechodzić zmiany w składzie, które w przyszłości miały przełożyć się na wzrost popularności.

[English version]

Not everyone liked the new frontman and another stylistic volte-face when "Negatron" entered the wider consciousness of listeners in 1995. Voivod was accused of drifting too far into experiments and too much groove metal playing, but in reality, the criticism was completely exaggerated, the metalized face was not significantly worse than what the band had done in the past, and the Canadians, shortly after the premiere of "Negatron" - and rightly so - intended to continue doing their thing and continued their search among the unknown. In terms of the pace of creating material and the idea for development, the ninth longplay was accompanied by a similar working mode as before - it only took them two years to develop new music and again it brought a lot of intriguing changes. However, few people in 1997 were prepared for SUCH a portion of cosmic genius that the Canadian group presented on "Phobos".

The ninth album by Voivod is another extraordinary revolution in the discography of Piggy & co., which breaks away from simple classification and discovers an innovative look at progressive/avant-garde metal. Yeah, progressive/avant-garde metal - that must be clearly emphasized. On "Phobos" the trio returned to the intricacies of "Nothingface", although they were presented in an even more extensive form, expanding that style with sludge, industrial and - already known from "Negatron" - groove metal. It looks like a very extravagant mish-mash, on which it's child's play to lose meaning, but Voivod once again (is anyone counting?) did not succumb to the syndrome of so-called art for art's sake and despite a wide range of departures they did not forget about properly balanced catchiness or metal energy. True, what is happening on "Phobos" is sometimes difficult to put into normal words, because the music reaches beyond the usual patterns, is wildly visionary and has a completely inimitable atmosphere of cosmic emptiness, although this longplay perfectly shows how sure of themselves the Canadians were and that the only thing that can limit the creation of their own compositions is imagination. And the trio had no problems with this here.

"Phobos" is definitely the heaviest longplay in Voivod's portfolio in terms of the complexity of the composition and its comprehensibility for the average listener. However, there are no flaws in it! You won't find such a dense and dehumanized atmosphere anywhere else. The coldness of the cosmic void emanates from the album wherever it can (the cover art, by the way, foreshadows a lot), sometimes you get the feeling that you can't go any deeper and the musicians effectively deepen how wrong we are, while on the other side you still don't know what might happen here - like the unpredictability associated with traveling through space. It's also hard not to feel that it's while listening to "Phobos" that you can best understand and explore Piggy's talent. The way this guitarist combined dissonances, metal power, sludge heaviness, technical twists and crazy, but melancholic solos with a gloomy, cosmic atmosphere was one of a kind - no one played like that and no one managed to take it in the same way in such a twisted setting as Denis D'Amour.

Well, Piggy is not the only hero of "Phobos". Away's drumming makes a great impression, he is able to play sensibly in a simpler way with the right power, as well as technically with a large dose of finesse - by him the whole thing is even more dynamic and harmonious. Eric Forrest also deserves separate applause, who has made a huge progress (!) in relation to "Negatron". Of course, when it comes to choosing between the more characteristic Voivod frontman, i.e. Snake and Forrest, the choice will fall on the former, but in the case of "Phobos" it's hard to imagine anyone else who would perform the vocals better than Forrest. Together with the actively working bass (which was missing before), the younger frontman perfectly adapted to the claustrophobic climate of the album. His singing is cold and full of despair, and at the same time quite furious and he can perfectly pretend to be an alien. So in contrast to "Negatron", the vocals harmonize with the music and perfectly capture the essence of Voivod futurism. The production is equally fantastic. "Phobos" sounds very clear and juicy, but natural and straight from the best possible soundproofed rehearsal room. This is exactly that excellent bridge between selectivity and rawness.

Finally, the songs. "Phobos" contains outstanding compositions, including the cosmic interludes scattered throughout the album. "Rise", cleverly announcing the aforementioned twists, "Bacteria", unreal and with a brilliantly built atmosphere before the solo, "Quantum", full of rock and vocals in the style of aliens, the virtuoso title song (a bit reminiscent of "Brain Scan" from "Dimension Hatröss"), "Neutrino", overwhelming with pauses, wandering and sludge "Mercury" and "The Tower" or the disturbing "Forlorn". Each of them perfectly transfers to us a journey through space, during which there is no hope for a better future, and occasional cheerful fragments (because these also happen) are just an appetizer before even greater twists. A similar issue concerns the somewhat controversial ending. "M-Body", despite its clearly simpler style and groove metal style, contains interesting dissonances, while the album's closing cover of King Crimson's "21st Century Schizoid Man", although seemingly bringing some respite, clips the whole album together with a more entertaining character and stands out with its crazy dynamics, which combines with the madness of the previous songs.

Voivod is in my private ranking as one of those groups that collected the most maximum ratings. No wonder, the Canadians have always pushed forward, they did not look at anyone and had a unique vision for their music. This also worked beautifully on "Phobos". Together with Eric Forrest as the frontman, the Canadian band corrected the flaws of "Negatron" and perfectly revealed their sludge-groove madness, shooting them into another galaxy. Unfortunately, at the time of the premiere of the longplay it was poorly understood (the situation improved much later), and shortly after its release the creative activity of the band decreased dramatically, while the following years showed that it was the last, full material recorded with Forrest as the frontman of Voivod. It was also the last time that this was such an innovative album in the Voivod discography.

Rating: 10/10

However, this does not mean that the story with Eric Forrest as the frontman was to end with "Phobos". The poor reception of "Phobos" in 1997 and the decreasing interest in the band meant that the trio quickly had to find a normal job. Well, Voivod was still functioning and there were plans to record a third album with Forrest. Unfortunately, this idea was not realized, although its remnant was a demo from 2001 (available as "2001 Album Demo"), which contained 12 songs. Considering its size, it was strange to abandon such extensive material, on the other hand, the band had just started to undergo changes in the line-up, which in the future were to come into an increase in popularity.