Voivod - "Katorz" (2006)

A mogło być tak pięknie - nie zliczę ile razy słyszałem tego typu utyskiwania w kontekście dobrze prosperującego zespołu, który po jednym albumie (lub kilku przeoczonych) zapadał się pod ziemię i słuch ginął o nich na wieki. Z kanadyjskim Voivodem nie było może aż tak dramatycznie, aczkolwiek co do ich aktywności z lat dziewięćdziesiątych nasuwały się podobne sformułowania, gdyż cały tamten czas grupa miała mocno pod górkę, a gdy po dłuższej przerwie na nowo zaczęła się ona obracać w kręgu zainteresowań za sprawą "Voivod", to ziemski padół niestety opuścił w 2005 roku Piggy. I tu pojawia się dość niecodzienny temat, ponieważ Denis D'Amour wiedział o swojej chorobie (odpowiednio?) wcześniej, przez co udało mu się zawrzeć masę kompozycji z myślą o utrwaleniu jego starty dodatkową muzyką a nie samymi płytami z przeszłości. Pozostałej trójce nie trzeba było jakkolwiek wiele motywacji by działać, bo już w 2006 roku wypuścili oni w takiej mocno nietypowej formie album "Katorz" - jedenasty longplay w dorobku grupy i pierwsza część materiału stworzonego przez Piggy'ego niedługo przed śmiercią.

Według oficjalnej wersji, "Katorz" powstawał w o tyle wyjątkowych, co ekstremalnych warunkach jak na ten zespół, tj. wszystkie utwory kształtowano/rejestrowano od strony gitar i to do nich dogrywano pozostałe instrumenty. Nie lada gratką powinno być, że Piggy w ogóle zdołał w ostatnich stanach świadomości nagrać tak dużo materiału i w taki dość oryginalny sposób przedłużyć swoją twórczość. Cóż, mogło to - na swój sposób - cieszyć, aczkolwiek mając na uwadze poziom selftajtla z 2003 roku oraz niewykorzystany potencjał nowego składu trudno było przypuszczać, że w wiadomych, niewesołych okolicznościach, tej samej ekipie i niezmiennym, heavy metalowym kierunku zespołowi wyjdzie longplay lepszy od poprzedniego. No i... jak miło się czasem pomylić! "Katorz" przewyższa "Voivod" pod każdym względem i daje wyraźny sygnał, że w dużo prostszym, heavy metalowym wydaniu grupa mogła wypadać całkiem porywająco z zachowaniem swojego charakterystycznego, dystopijnego klimatu.

Powróciły zatem dysonansowe, zgrzytliwe partie gitar oraz atmosfera bliższa "Phobos" (choć ze znacznie mniejszą dawką tamtejszego chłodu), zaś Snake wyzbył się fałszowania z poprzednika i zaśpiewał z większą zadziornością, bas Jasonika przebija się na powierzchnię zdecydowanie częściej (mimo że dalej cudów nie prezentuje), a Away jak zwykle klasowo łączy zdyscyplinowanie oraz finezję. Bez zmian pozostała wyraźna redukcja elementów progresywnych, skromna ilość solówek (naliczyłem cztery/pięć, oczywiście bardzo króciutkich i niektórych będących efektem zabawy sprzężeniami), rock'n'rollowa energia oraz świetnie oszlifowana produkcja. Najkorzystniej takie oblicze kanadyjskiego zespołu wypada w "Dognation", "Polaroids", "After All" (jakby ktoś się zastanawiał co wyjdzie z połączenia "Angel Rat" i "Negatron", to tutaj ma odpowiedź), "Mr. Clean", "Red My Mind" (najlepszy na płycie) oraz "No Angel", w których jest największa, heavy metalowa moc, charakterne dysonanse Piggy'ego, najlepsze wczucie się Snake'a oraz najmocniej wyeksponowany, futurystyczny klimat. Pozostałe utwory dzielą już zbliżone cechy do tych słabszych z "Voivod" - nie są jakieś złe, ale mają sporo utartych, heavy metalowych patentów, średnią energię i nic większego się w nich nie wybija przed szereg. Szczęśliwie, jedenastka trwa wyłącznie 45 minut, co po obszernym poprzedniku jest całkiem miłą odmianą.

Na "Katorz" mamy za to kilka nowinek, które nieobecne były na poprzednich longach. Nie ma tego dużo i ktoś złośliwy powie, że to tylko szczegóły, ale nowością są okazjonalne, chórki w wykonaniu Jasonika, parę riffów zalatujących szeroko pojętym metalem alternatywnym oraz akustyczne outra w niektórych utworach, podbijające odrealniony klimat krążka. Reszta składowych to już Voivod znany i (mniej) lubiany, bo fajnie pokazujący gdzie tkwią korzenie zespołu, ale jednocześnie nie aż tak pomysłowy i mocno uproszczony względem tego co zespół grał w poprzednim wieku.

"Katorz" to zatem ciekawy przypadek, że nawet w tak kryzysowych i zagrażających życiu warunkach może powstać dobra płyta. Mimo słabszego powrotnego albumu, kanadyjska grupa zabierając się za jego następcę stworzyła ciekawszy, lepiej skondensowany i bardziej klimatyczny materiał, choć wciąż będący nieco na bakier z progresywną przeszłością zespołu. "Katorz" oczywiście pozwala odpłynąć myślami od jego dramatycznej historii powstania, a sporo numerów porywa na nim bardziej niż większość "Voivod", aczkolwiek jedenasty album Piggy'ego i spółki ma swoje mankamenty i zawiera niepotrzebne, rzucające się w słuch uproszczenia. Ogólnie, wbrew powszechnej krytyce wobec tej płyty, jest jednak bardzo dobrze.

Ocena: 7,5/10

(kawka dla "Trochę Subiektywizmu...")

[English version]

And it could have been so beautiful - I can't count how many times I've heard this type of complaint in the context of a well-functioning band that after one album (or a few overlooked ones) would curl up and die. It may not have been so dramatic with the Canadian Voivod, although similar formulations came to mind when it came to their activity in the nineties, because the band had a really hard time during that time, and when after a long break it started to turn around in the circle of interests by "Voivod", Piggy unfortunately passed away in 2005. And here comes a rather unusual topic, because Denis D'Amour knew about his illness (appropriately?) earlier, which is why he managed to include a lot of compositions with the intention of perpetuating his loss with additional music and not just with albums from the past. The remaining three members did not need much motivation to work, because already in 2006 they released the album "Katorz" in a very unusual form - the eleventh longplay in the band's portfolio and the first part of material created by Piggy shortly before his death.

According to the official version, "Katorz" was created in conditions that were both exceptional and extreme for this band, i.e. all the songs were shaped/recorded from the guitar side and the other instruments were added to them. It should be quite a treat that Piggy managed to record so much material in his last states of consciousness and extend his work in such an original way. Well, it could have been - in its own way - a joy, although considering the level of the 2003 self-titled album and the unused potential of the new line-up, it was hard to assume that in the known, unpleasant circumstances, the same guys and the similar, heavy metal direction, the band would come up with a better longplay than the previous one. And... how nice it's to be wrong sometimes! "Katorz" surpasses "Voivod" in every aspect and gives a clear signal that in a much simpler, heavy metal edition the group could have been quite captivating while maintaining its characteristic, dystopian atmosphere.

So the dissonant, creaky guitar parts and the atmosphere closer to "Phobos" returned (although with a much smaller dose of that coldness), while Snake got rid of the off-key from his predecessor and sang with more feistiness, Jasonic's bass breaks through to the surface much more often (although he still doesn't perform with anything bombastic), and Away, as usual, combines discipline and finesse in a classy way. The clear reduction of progressive elements, the modest number of solos (I counted four/five, of course very short and some resulting from playing with noises), rock'n'roll energy and a perfectly polished production remained unchanged. The Canadian band's face is at its best in "Dognation", "Polaroids", "After All" (if anyone was wondering what would come out of mixing between "Angel Rat" and "Negatron", here's the answer), "Mr. Clean", "Red My Mind" (the best on the album) and "No Angel", which has the greatest heavy metal power, Piggy's characteristic dissonances, Snake's best singing and getting into it and the most exposed, futuristic atmosphere. The remaining songs share similar features to the weaker ones on "Voivod" - they're not bad, but they have a lot of too used heavy metal patterns, average energy and nothing major stands out in them. Fortunately, "Katorz" lasts only 45 minutes, which is quite a nice change after the extensive predecessor.

On "Katorz" we have a few novelties that were absent from previous longs. There is not much of it and someone malicious will say that these are just details, but what is new are occasional backing vocals performed by Jasonic, a few riffs that smell of broadly understood alternative metal and acoustic outros in some songs, enhancing the unreal atmosphere of the album. The rest of the components are already known and (less) liked Voivod, because they nicely show where the roots of the band lie, but at the same time not as inventive and much simplified compared to what the band played in the previous century.

"Katorz" is therefore an interesting case that even in such crisis and life-threatening conditions a good album can be released. Despite the weaker comeback album, the Canadian group, taking on its successor, created more interesting, better condensed and more atmospheric material, although still somewhat at odds with the band's progressive past. "Katorz" of course allows you to drift away from its dramatic history of creation, and many of the songs on it are more captivating than most of "Voivod", although the eleventh album by Piggy & co. has its flaws and contains unnecessary, ear-catching simplifications. Overall, despite the common criticism of this album, it's still very good.

Rating: 7,5/10